Bitcoin là tiền kỹ thuật số đầu tiên trên thế giới, còn được gọi là tiền điện tử (cryptocurrencies), hoạt động độc lập với bất kỳ cơ quan trung ương nào, được phát hành dưới dạng mã nguồn mở. Tiền điện tử là một phương tiện trao đổi kỹ thuật số đảm bảo an toàn và xác minh các giao dịch bằng cách sử dụng mã hóa.
BITCOIN HOẠT ĐỘNG NHƯ THẾ NÀO?
Bitcoin áp dụng nguyên tắc cơ bản của một hệ thống thanh toán điện tử ngang hàng (Peer-to-peer) cho phép người dùng thực hiện các hoạt động mua bán trực tiếp giữa hai bên, không cần thông qua bất cứ một tổ chức trung gia nào. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch giữa các bên tin rằng tài sản được chuyển có giá trị nội tại. P2P đề cập đến việc trao đổi trực tiếp tài sản, như Bitcoin, giữa các cá nhân mà không có sự can thiệp của cơ quan trung ương.
Mặc dù tới nay vẫn chưa có ai chắc chắn biết được danh tính chính xác của người phát minh bitcoin, nhưng có thể nói bitcoin chính là một di sản mà cuộc khủng hoảng này để lại cho thế giới tài chính. Theo Cointelegraph – một chuyên trang hàng đầu thế giới về thị trường tiền điện tử cho rằng: Bitcoin được viết bởi một tổ chức có biệt danh hoặc một nhóm người tên là Satoshi Nakamoto.
Ngày 01/11/2008, Satoshi Nakamoto đã gửi một email đến cộng đồng người đam mê mật mã học với nội dung như sau:
“Tôi đang tạo ra một hệ thống tiền tệ điện tử mà hoàn toàn đồng cấp (peer-to-peer), không cần tin tưởng vào một bên thứ ba. Những ai hứng thú có thể đọc qua sách trắng (white paper) của nó tại bitcoin.org/bitcoin.pdf.”
Satoshi Nakamoto
BITCOIN – SỰ RA ĐỜI CỦA MỘT LOẠI TIỀN MỚI LÀM CHẤN ĐỘNG THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH
Trong suốt thế kỷ 19 và 20, nhiều loại tiền tệ phổ biến nhất trên thế giới có thể chuyển đổi thành một lượng cố định bằng vàng hoặc các kim loại quý khác. Tuy nhiên, hầu hết các quốc gia đã từ bỏ chế độ bản vị vàng trong khoảng thời gian từ những năm 1920 đến những năm 1970, một phần do nguồn tài trợ cho hai cuộc chiến tranh thế giới và việc sản xuất vàng toàn cầu không thể theo kịp với sự phát triển kinh tế.
Hơn nữa, các vật có giá trị vật chất như vàng và bạc trước đây được giao dịch để lấy hàng hóa và dịch vụ. Tuy nhiên, do tài sản vật chất cồng kềnh khó mang theo và dễ bị mất mát và mất cắp, các ngân hàng đã giữ lại chúng cho người dùng, tạo ra các ghi chú xác nhận việc người dùng nắm giữ trong ngân hàng. Người dùng dựa vào các ngân hàng để duy trì giá trị của đồng tiền và bảo vệ tiền của họ.
Cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 đến từ thị trường thế chấp dưới chuẩn trên quy mô lớn và khiến nền kinh tế tụt dốc không phanh. Do một số ngân hàng và các tổ chức tài chính khác đã “thất thủ”, và các chính phủ đã phải cứu trợ họ từ nguồn tiền thuế của người dân. Đây chính là minh chứng cho thấy hệ thống tài chính hiện đại khá mong manh và sự cần thiết phải phân cấp các dịch vụ tài chính để bảo vệ khách hàng.
Ngoài việc gây khó khăn tài chính cho hàng triệu người, cuộc cuộc suy thoái còn mang đến sự mất lòng tin tràn lan của các tổ chức, từ các ngân hàng cho đến chính phủ. Nhiều người bắt đầu nghi ngờ về tính ổn định, minh bạch và an toàn của hệ thống ngân hàng toàn cầu. Chính điều này đã xây lên nền móng vững chắc giúp bitcoin ra đời và phát triển nhanh chóng.
Chính vì thế, Bitcoin được tạo ra như một sự thay thế cho các loại tiền tệ fiat hiện có mà cuối cùng có thể được công nhận là một loại tiền tệ toàn cầu. Ngày nay, các loại tiền tệ fiat như bảng Anh và đô la Mỹ là những loại tiền được sử dụng rộng rãi nhất trên toàn cầu. Tiền tệ Fiat được kiểm soát bởi chính phủ quốc gia về cung cấp và tạo ra và được hỗ trợ bởi sự tin tưởng và niềm tin vào chính phủ đó. Bitcoin cũng trở thành mối đe dọa đến uy quyền của các tổ chức tài chính gây ra suy suy thoái kinh tế năm 2008.
Giao dịch kinh tế đầu tiên mất hơn một năm để hoàn thành, khi một người đàn ông ở Florida đồng ý giao hai chiếc bánh pizza Papa John’s trị giá 25 đô la với giá 10.000 Bitcoin vào ngày 22 tháng 5 năm 2010. Ngày này đã được kỷ niệm là Ngày Bitcoin Pizza kể từ đó.
>>> Xem thêm:
Bitcoin là gì?
Metaverse là gì?
BITCOIN THỰC CHẤT CHỈ LÀ MỘT TRÒ CHƠI ĐOÁN SỐ
Theo các thuật toán, Bitcoin mới được tạo ra và được trao cho những người dùng máy tính giải quyết các thử thách toán được chỉ định trước. Các vấn đề toán học đề cập đến một hàm băm (hash), là một số thập lục phân có 64 chữ số nhỏ hơn hoặc bằng hàm băm mục tiêu. Vì vậy, Bitcoin chỉ đơn giản là một số, chẳng hạn như 12345.
Để minh họa, giả sử cô A lấy tờ 1 đô la từ ví của mình có số G6607081974P. Không có dự luật nào khác mang số G6607081974P, vì Hệ thống Dự trữ Liên bang (ở Hoa Kỳ) hoạt động ở mức năng lực tối thiểu.
Vì số tiền này có mệnh giá 1 đô la nên cô A có thể dùng nó để mua một tách cà phê.
Bây giờ, giả sử hai người đồng ý rằng hóa đơn R7607081974P thực sự trị giá 4.000 đô la. Sự khác biệt duy nhất giữa Bitcoin No.12345 và $ 1 Bill số R7607081974P là tờ $ 1 có sự tồn tại vật chất và mệnh giá có giá trị tương đương. Mặt khác, Bitcoin không có giá trị nội tại và chỉ đơn giản là một con số. Con số có thể có giá trị do hai người đồng ý, nhưng bản thân nó không có giá trị. Do đó, Bitcoin được tạo ra bởi một nhóm cá nhân chơi trò chơi đoán số.
Vì vậy, điểm đầu tiên khi chơi trò chơi này là gì? Trò chơi có ý nghĩa quan trọng vì nó là một kỹ thuật hỗ trợ xác minh và bảo mật lịch sử giao dịch của mạng Bitcoin. Bất kỳ ai muốn đóng góp các giao dịch mới vào mạng trước tiên phải chơi và giành chiến thắng trong một trò chơi đòi hỏi sức mạnh tính toán. Do đó, kẻ tấn công sẽ gặp khó khăn và tốn kém trong việc gây ra bất kỳ thiệt hại nào cho hệ thống mạng.
ĐIỂU GÌ KHIẾN BITCOIN TRỞ NÊN KHÁC BIỆT?
Không giống như các loại tiền tệ truyền thống, Bitcoin không được phát hành bởi ngân hàng trung ương cũng như không được chính phủ hậu thuẫn; do đó, tỷ lệ lạm phát, chính sách tiền tệ và các chỉ số tăng trưởng kinh tế ảnh hưởng đến giá trị tiền tệ theo truyền thống không áp dụng cho Bitcoin.
Bitcoin dựa trên một blockchain, là một sổ cái kỹ thuật số phân tán. Blockchain là một phần dữ liệu được liên kết tạo thành từ các đơn vị được gọi là khối chứa thông tin về mỗi giao dịch, chẳng hạn như người mua và người bán, ngày giờ, tổng giá trị và mã nhận dạng duy nhất cho mỗi sàn giao dịch. Các mục nhập được kết nối theo trình tự thời gian, tạo thành một chuỗi khối kỹ thuật số.
Khi một khối được tải lên blockchain, nó sẽ có sẵn cho bất kỳ ai nhìn vào nó, do đó hoạt động như một bản ghi công khai cho các giao dịch tiền điện tử. Blockchain có tính phi tập trung, có nghĩa nó là một thực thể duy nhất và không ai kiểm soát nó. Nó không thuộc sở hữu của bất kỳ ai, nhưng bất kỳ ai có liên kết đều có thể đóng góp vào nó. Khi các cá nhân khác nhau thực hiện thay đổi đối với nó, bản sao của bạn cũng được cập nhật. Điều này khá giống với chuỗi khối kỹ thuật số của Google liệu, mà bất kỳ ai cũng có thể chỉnh sửa nếu được chia sẻ.
Mặc dù ý tưởng về việc mọi người đều có thể chỉnh sửa chuỗi khối có vẻ không an toàn, nhưng đó chính xác là điều khiến Bitcoin trở nên đáng tin cậy và an toàn. Để được đưa vào chuỗi khối Bitcoin, một khối giao dịch phải được xác thực bởi phần lớn các thợ đào Bitcoin.
Các mã duy nhất được sử dụng để xác định ví và giao dịch của người dùng phải tuân theo mẫu mã hóa chính xác. Vì những mã duy nhất này là những số dài ngẫu nhiên nên việc làm giả chúng là vô cùng khó khăn. Tính ngẫu nhiên thống kê của các mã xác minh chuỗi khối được yêu cầu cho mỗi giao dịch giảm thiểu đáng kể khả năng giao dịch Bitcoin gian lận được thực hiện bởi bất kỳ ai kết nối với mạng.
KHÓA CÔNG KHAI VÀ KHÓA CÁ NHÂN CỦA BITCOIN
Về cơ bản, Bitcoin là một hệ thống mật mã khóa công khai tự trị, tạo điều kiện thuận lợi cho việc trao đổi giá trị kỹ thuật số giữa các đồng nghiệp thông qua một chuỗi các giao dịch được ký kỹ thuật số, thay vì tin nhắn. Quy trình cơ bản của một giao dịch Bitcoin giống với quy trình của một loạt các thông điệp được mã hóa được tìm thấy trong một sơ đồ của mật mã khóa công khai và chữ ký số.
Để bảo vệ dữ liệu khỏi bị truy cập hoặc sử dụng trái phép, mật mã khóa công khai sử dụng một cặp khóa để mã hóa và giải mã. Chữ ký điện tử là một chữ ký điện tử sử dụng một thuật toán toán học để xác minh tính hợp lệ và tính toàn vẹn của một thông điệp kỹ thuật số. Do đó, Bitcoin là một chuỗi các chữ ký điện tử.
Mỗi chủ sở hữu có thể bán Bitcoin cho người tiếp theo bằng cách ký điện tử vào một mã băm của giao dịch trước đó và khóa công khai của chủ sở hữu tiếp theo, sau đó gắn chúng vào phần cuối của đồng tiền. Chuỗi quyền sở hữu có thể được xác nhận bởi người nhận tiền bằng cách xác minh chữ ký.
Người dùng phải có quyền truy cập vào các khóa công khai và riêng tư được liên kết để chuyển số lượng Bitcoin cần thiết. Trong khi đề cập đến ai đó sở hữu Bitcoin, điều đó thực sự có nghĩa là họ có quyền truy cập vào một cặp khóa bao gồm khóa công khai và khóa riêng tư.
Khóa công khai (public key) đề cập đến địa chỉ mà một số Bitcoin trước đây đã được truyền đến. Khóa riêng tư (private key) duy nhất đi kèm (mật khẩu) cho phép Bitcoin được gửi đi nơi khác sau khi được gửi đến khóa công khai ở trên (địa chỉ).
- Địa chỉ bitcoin, còn được gọi là khóa công khai, là các chuỗi chữ cái và số được tạo ngẫu nhiên hoạt động tương tự như địa chỉ email hoặc tên người dùng trên các trang mạng xã hội. Chúng ở chế độ công khai, vì vậy người dùng có thể chia sẻ chúng với những người khác một cách an toàn.
- Khóa cá nhân được tạo thành từ một tập hợp các chữ cái và số khác nhau được tạo ra một cách ngẫu nhiên. Khóa cá nhân phải được giữ bí mật, giống như mật khẩu cho email hoặc các dịch vụ khác. Không bao giờ đưa khóa cá nhân của bạn cho bất cứ ai, dù đó là người bạn tin tưởng nhất!
ĐÀO BITCOIN LÀ GÌ?
Quá trình thêm các giao dịch mới vào chuỗi khối Bitcoin được gọi là khai thác Bitcoin. Đó là một công việc khó khăn. Các thợ đào Bitcoin sử dụng kỹ thuật PoW, trong đó các máy tính cạnh tranh để giải các bài toán toán xác thực các giao dịch.
Nói chung, những người khai thác cố gắng tạo ra một số thập lục phân gồm 64 chữ số, được gọi là băm, nhỏ hơn hoặc bằng băm mục tiêu. Tỷ lệ băm Bitcoin cho biết số lượng băm ước tính được tạo bởi những người khai thác đang cố gắng giải quyết khối Bitcoin hiện tại hoặc bất kỳ khối nhất định nào.
Tỷ lệ băm của Bitcoin được đo bằng Hashes trên giây hoặc H/s. Người khai thác cần tốc độ băm cao, được đo bằng megahashes mỗi giây (MH/s), gigahashes mỗi giây (GH/s) và terahashes mỗi giây (TH/s), để khai thác thành công.
Mã Bitcoin thưởng cho những người khai thác thêm Bitcoin để khuyến khích họ tiếp tục chạy đua để giải các câu đố và duy trì toàn bộ hệ thống. Đây là cách các giao dịch blockchain mới được thêm vào hệ thống.
Điều quan trọng cần lưu ý là tỷ lệ băm Bitcoin không liên quan đến tốc độ giải quyết từng khối. Giá trị độ khó khai thác Bitcoin (được điều chỉnh lên hoặc xuống ở mỗi khối) đảm bảo các khối được giải quyết vào một khung thời gian cố định được gọi là thời gian khối.
Khi hệ thống này được giới thiệu lần đầu tiên vào năm 2009, các thợ đào sẽ nhận được một con tem mỗi khi họ nhận được số lượng Bitcoin cao hơn hiện tại. Phần thưởng khối giảm một nửa sau mỗi 210.000 khối (khoảng 4 năm một lần).
Ví dụ: một khối Bitcoin trị giá 50 BTC khi nó được khai thác lần đầu vào năm 2009. Con số này đã giảm xuống còn 25 BTC vào năm 2012. Đến năm 2016, nó lại bị cắt giảm một nửa ở mức 12,5 BTC. Phần thưởng lại giảm xuống vào ngày 11 tháng 5 năm 2020 xuống còn 6,25 BTC.
Khi số lượng giao dịch tăng lên, số tiền mà thợ đào được trả cho mỗi con tem sẽ giảm xuống. Đến năm 2140, dự kiến rằng tất cả Bitcoin sẽ được phát hành vào lưu thông, khiến các thợ đào không còn lựa chọn nào khác ngoài việc dựa vào phí giao dịch để kiếm lợi nhuận từ việc xác thực mạng.
ƯU ĐIỂM CỦA BITCOIN
-
Không có chính phủ nào kiểm soát mạng Bitcoin.
Mỗi người chơi tham gia vào mạng Bitcoin sẽ tự động đảm bảo hoạt động của giao thức. Người dùng bitcoin có quyền kiểm soát thông tin cá nhân và dữ liệu tài chính của họ nhiều hơn đáng kể so với người dùng tiền tệ fiat và các hình thức thanh toán kỹ thuật số khác như thẻ tín dụng, so với các cơ sở hạ tầng tài chính truyền thống. Họ cũng phải đối mặt với ít rủi ro bị đánh cắp danh tính hơn so với người dùng tiền tệ fiat và các hình thức thanh toán kỹ thuật số khác như thẻ tín dụng.
-
Khả năng bị lộ danh tính thấp
Khi những kẻ lừa đảo có được quyền truy cập vào đủ thông tin về danh tính của một người như tên, địa chỉ hiện tại hoặc trước đây, hoặc ngày sinh của họ, chúng sẽ thực hiện hành vi đánh cắp danh tính. Nguy cơ bị đánh cắp danh tính trong khi sử dụng tiền điện tử là thấp do các khóa cá nhân mật mã, ẩn danh tính của người dùng đằng sau địa chỉ ví Bitcoin có thể xem công khai.
NHƯỢC ĐIỂM CỦA BITCOIN
-
Sự dè chừng của chính phủ
Các chính phủ có thể cố gắng hạn chế, điều chỉnh hoặc cấm sử dụng và bán Bitcoin, như một số khu vực pháp lý đã làm trước đây. Hơn nữa, sự biến động của Bitcoin luôn được cập nhật, đó là lý do quan trọng để tránh chấp nhận Bitcoin như một hình thức thanh toán đối với nhiều nhà giao dịch vì họ sợ giá giảm. Thật không may, Bitcoin vẫn đang được sử dụng để thanh toán các hoạt động bất hợp pháp và rửa tiền. Mặt khác, các cơ quan bí mật trên khắp thế giới đang tăng cường khả năng an ninh mạng và chống tội phạm tiền điện tử.
-
Không có gì là an toàn 100%
Theo một nguyên tắc cơ bản của tài chính hiện đại thì bất cứ thứ gì điện tử cũng phải có thể đảo ngược. Bởi vì nếu tiền điện tử cũng hoạt động dựa trên nền tảng internet, thì nó cũng có tính năng “đảo ngược”. Cơ chế hoạt động của Bitcoin có thể ngăn chặn việc này, chứ không thể loại bỏ hoàn toàn. Cho nên bạn cần phải cẩn thận với ví tiền của mình, và giữ các khóa riêng tư ở nơi an toàn.
Tại Việt Nam, khái niệm tiền điện tử vẫn còn mới và vẫn còn đó những hoài nghi về mức độ rủi ro của loại tiền phi vật chất này. Cho nên việc đầu tư vào tiền điện tử đòi hỏi sự tìm tòi và không ngừng học hỏi để hiểu rõ bản chất và cơ chế hoạt động của loại tiền này.
Hãy theo dõi BlockSolFi để khám phá về thế giới tiền điện tử đầy “hiểm nguy”, nhưng lại ẩn chứa rất nhiều cơ hội đầu tư hiệu quả này nhé!
